انواع گیربکس
✅ Shift Tronic
گیربکس‌های شیفت ترونیک یا تیپ ترونیک نوع خاصی از جعبه دنده‌ها به شمار نمی‌روند، بلکه به عنوان یک تکنولوژی برای تعویض دنده‌ها شناخته می‌شوند. در گیربکس‌های اتوماتیک شیفت ترونیک بر خلاف گیربکس‌های اتوماتیک معمولی این امکان در اختیار راننده قرار می‌گیرید تا توسط اهرم تعویض دنده یا پدال‌های تعبیه شده در پشت فرمان، دنده را به صورت دستی سبک یا سنگین کند. در این نوع جعبه دنده اگر راننده اهرم تعویض دنده را در حالت تعویض دنده اتوماتیک قرار دهد، گیربکس به صورت اتوماتیک دنده مورد نظر را انتخاب و در زمان مناسب اقدام به درگیر کردن آن می‌کند، اما با قرار دادن اهرم دنده در وضعیت تعویض دنده دستی، با تعریف الگوهای خاص حرکتی برای اهرم دنده یا شیفترهای پشت فرمان، عمل تعویض دنده به صورت دستی توسط راننده انجام می‌پذیرد. البته در صورت عدم تعویض دنده توسط راننده و رسیدن دور موتور به محدوده قرمز رنگ دور موتور، جهت جلوگیری از آسیب رسیدن به موتور و اجزای داخلی جعبه دنده، ECU جعبه دنده به صورت خودکار وارد عمل شده و اقدام به سبک کردن دنده می‌کند.
به طور کلی گیربکس‌های شیفت ترونیک و تیپ ترونیک عمده جعبه دنده‌های الکترونیکی هستند که دیگر شرکت‌های تولید کننده خودرو در جهان، نام‌های اختصاصی برای آن‌ها انتخاب کرده و بر روی محصولات خود استفاده می‌کنند، اما عملکرد بیشتر آن ها شبیه به یکدیگر است که در این بین شرکت خودروسازی هیوندای جعبه دنده‌های شیفت ترونیک را با همین نام در محصولات تولیدی خود استفاده می‌کند.
✅ DCT (دو کلاچه)
جعبه دنده‌هایDCT
جعبه دنده‌های DCT یا به اصطلاح دو کلاچه نوعی از جعبه دنده‌های نیمه خودکار هستند که همچون جعبه دنده‌های دستی از مجموعه چند چرخ دنده تشکیل شده‌اند، با این تفاوت که از دو کلاچ برای قطع و وصل نیرو دو محور چرخ دنده‌های زوج و فرد استفاده می‌کنند که چرخ دنده‌های فرد بر روی یک محور مجزا با یک کلاچ مجزا و چرخ دنده‌های زوج بر روی محوری دیگر با کلاچ مستقل در یک مجموعه قرار می‌گیرند. هر دو کلاچ به صورت هم مرکز و در راستای دو محور قرار گرفته‌اند که کلاچ بیرونی و بزرگ‌تر وظیفه تعویض و درگیری چرخ دنده‌های فرد را بر عهده داشته و کلاچ داخلی و کوچک‌تر هم عمل درگیری دنده‌های زوج را انجام می‌دهد. این نوع جعبه دنده‌ها معمولا در حالت تمام اتوماتیک کار می‌کنند که امکان تعویض دنده دستی را هم در اختیار راننده قرار می‌دهند.
عملکرد تعویض دنده‌ها نیز توسط حسگرها و تجهیزات الکتریکی-هیدرولیکی صورت می‌پذیرد که در حال حاضر در دو نوع پنج سرعته و شش سرعته بر روی محصولات تولیدی پورشه و نوع هفت سرعته آن هم توسط خودروسازن مختلف در خودروهای مسابقه و سوپر اسپرت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
✅ DSG
جعبه دنده‌های اتوماتیک دو کلاچه فولکس واگن با قابلیت تعویض دنده دستی در دو مدل 6 سرعته و 7 سرعته هستند که از موارد استفاده آن می‌توان بر روی مدل بیتل به خصوص مدل تقویت شده ABT اشاره کرد. این نوع جعبه دنده به همراه کامپیوترهای مجزا برای سازماندهی الکترونیکی جعبه دنده، به دو کلاچ مجزا از هم بر روی دو محور زوج و فرد مجهز شده است که کلاچ اول برای دنده‌های فرد بر روی محور اول و کلاچ دوم برای درگیر کردن چرخ دنده‌های زوج بر روی محور دوم قرار گرفته‌اند که با درگیری یک کلاچ با محور خود، کلاچ دیگر چرخ دنده بعد را برای جایگزینی آماده می‌کند که باعث به حداقل رسیدن نیروی تلف شده در هنگام تعویض دنده می‌شود. این نوع گیربکس همچنین به دو حالت عادی و اسپرت مجهز شده و اهرم‌های تعویض دنده دستی یا پدال‌های تعبیه شده در پشت فرمان هم مکان تعویض دنده را به صورت دستی برای راننده فراهم کرده‌اند
✅ X Tronic
گیربکس‌های مورد استفاده در محصولات تولیدی نیسان با اساس کار مشابه جعبه دنده‌های CVT هستند که توسط کامپیوترهای تعریف شده برای آن به صورت الکترونیکی کار خود را در قسمت تبدیل و انتقال دور انجام می‌دهد. گیربکس‌های CVT به طور کلی از اجزایی همچون پولی ورودی (محرک)، پولی خروجی (متحرک) و تسمه فلزی یا پلاستیکی تشکیل شده‌اند که پولی‌های ورودی و خروجی با شکلی مخروطی در راستای محور و موازی با یکدیگر بر روی محور خود نصب می‌شوند و توسط یک تسمه میانی با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. زمانی که دو صفحه مخروطی شکل هر پولی به هم نزدیک می‌شوند، به دلیل سطح شیب دار مخروط‌ها، تسمه بر روی سطوح شیب دار حرکت کرده و به سمت بالا رانده می‌شود، در این هنگام، دو مخروط پولی دوم از هم دور شده و تسمه در باریک‌ترین قسمت پولی قرار می‌گیرد. در هنگام این عمل یعنی جمع شدن مخروط‌ها در پولی محرک و باز شدن مخروط‌ها در پولی متحرک، موجب چرخش کمتر پولی محرک و چرخش بیشتر پولی متحرک می‌شود که موجب افزایش دور و کاهش گشتاور می‌شود و بلعکس با دور شدن صفحات پولی محرک و جمع شدن صفحات مخروطی شکل پولی متحرک، گشتاور افزایش یافته و دور خروجی کاهش می‌یابد.
