با توجه به فراگیرشدن انواع خودروھای دارای گیربکس اتوماتیک در بازار کشورمان و لزوم آشنایی با انواع گیربکس‌ھای اتوماتیک ، گزارش مذکور در این راستا منتشر می‌گردد.
انواع گیربکس‌ھای اتوماتیک به شرح ذیل است :
1 - گیربکس‌ھای سیاره ای A
2 - گیربکس‌ھای AMT
3 - گیربکس‌ھای CVTT
4 - گیربکس‌ھای دوکلاچه DCT
اگر شما یک ماشین با گیربکس اتوماتیک رانده باشید ، دو تفاوت بزرگ بین گیربکس های اتوماتیک و گیربکس های دستی را می شناسید :
- خودروهای دارای گیربکس اتوماتیک پدال کلاچ ندارند .
- خودرو های دارای گیربکس اتوماتیک نیازبه تعویض دنده دستی ندارند . یک بار شما دنده را در حالت drive قرار می دهید ، همه چیز ها دیگر خودکار عمل می کند.
- گیربکس اتوماتیک ( بعلاوه مبدل گشتاور ) و گیربکس دستی ( با کلاچ ) دقیقاً مانند هم عمـل مـی‌کننـد ، امـا از راه های کاملاً متفاوت. روش گیربکس اتوماتیک برای تعویض دنده کاملاً شگفت انگیز است. درست مثل جعبه دنده های دستی ، کار اصلی گیربکس های اتوماتیک این است که به موتـور ( کـه دارای دامنـه محدود سرعت است ) اجازه می دهد که سرعت خروجی با دامنه وسیعی داشته باشند .
گیربکس‌ھای سیاره ای AT
گیربکس‌ھای اتوماتیک سیاره ای متداولترین نوع گیربکس‌های اتوماتیک در خودروها می‌باشند. در این گیربکس‌ها انتقال قدرت از طریق مجموعه چرخ دنده‌های خورشیدی سیاره‌ای صورت میگیرد . سیستم کلاچ اتوماتیک (TORQUE CONVERTOR) آن هیدرولیکی و دارای سیستم کنترلی است. گیربکس AL4 مورد استفاده در خودروهای 206، 207 و اس‌دی وی 9 و پارس اتوماتیک، همچنین گیربکس خودروهای سوزوکی ویتارا ، اچ‌سی کراس و هایما S7 از این نوع محسوب می‌شوند.
گیربکس‌ھای AMT
این نوع گیربکس‌ها همان گیربکس‌های معمولی هستند که با نصب عملگرهای الکترومکانیکی روی آنها، عمل تعویض دنده و کلاچ‌گیری به صورت خودکار انجام میگیرد.مهمترین مزیت این نوع گیربکس‌ها، ارزانتر و ساده‌تر بودن ساختار آنها در مقایسه با بقیه انواع گیربکس اتوماتیک می‌باشد همنین بدلیل مشترک بودن بیشتر قطعات آن با گیربکس‌های دستی هزینه تعمیرات کمتری نسبت به بقیه گیربکس‌های اتوماتیک دارند.
از این نوع گیربکس‌ها بیشتر در خودروهای ارزان قیمت استفاده می‌گردد. نمونه‌های موجود در بازار ایران عبارتند از : برلیانس اچ 230 و ام‌وی‌ام 110
گیربکس‌ھای CVT
این نوع گیربکس‌ها اولین‌بار بوسیله شرکت نیسان استفاده گردید و بتدریج مورد استقبال بقیه خودروسازان نیز قرار گرفته است. در این نوع گیربکس انتقال نیرو توسط 2 مخروط و یک تسمه فلزی یا پلیمری که مخروط ها را به هم متصل می‌نماید، صورت میگیرد. حرکت نسبی مخروط ها در راستای محورشان سببتغییر نسبت دنده می‌گردد. مهمترین مزیت این نوع گیربکس‌ها، پیوستگی تعویض دنده می‌باشد لذا در لحظه تعویض دنده، خودرو تکان و افت دور کنتری دارد. سوزوکی کیزاشی و نیسان تیانا به این نوع گیربکس مجهز هستند.
گیربکس‌ھای دوکلاچه DCT
جدیدترین نوع گیربکس‌های استفاده شده در خودروها که ابتدا به وسیه شرکت پورشه در خودروهای اسپرت استفاده گردید و بتدریج مورد استقبال خودروسازان قرار گرفته است. ساختار این نوع گیربکس شباهت بسیاری با گیربکس‌های معمولی دستی دارد با این تفاوت که این نوع گیربکس شامل 2 گیرکبس مستقل (برای دنده های زوج و فرد) می‌باشد که هر کدام بطور مستقل به یک مجموعه کلاج متصل هستند. عمل تعویض دنده و کلاج‌گیری توسط عملگرهای الکترومکانیکی انجام میگیرد و کنترل و کنترل آنها به وسیله واحد پردازنده مخصوص گیربکس صورت میگیرد.
مهمترین مزیت این گیربکس‌ها افت انرژی کم و راندمان انتقال قدرت بالا می‌باشد. پیش بینی می‌شود در آینده استفاده از این نوع گیربکس در خودروها رشد بیش از پیش داشته باشد . گیربکس رنو کپچر و هیوندای ولستر و الفا رومیو جولیتا از این نوع می‌باشد.
