چرا تـوربو؟

ن

گاهی به گسترش چشمگیر پیشرانه‌های توربو در جهان

در دهه‌ای که از سر صنعت خودروسازی جهان گذشت یا به صورت دقیق‌تر، ۵ سال گذشته، صنعت خودرو جهانی با رویکرد بسیار مثبت و با حجم قابل توجهی به استفاده از پیشرانه‌های کم‌حجم‌تر اما مجهز به توربو روی آوردند. دلیل این تغییر ناگهانی و مهم در امکان تولید نیروی بیشتر از پیشرانه کم‌حجم‌تر و در عین حال مصرف سوخت پایین‌تر و به صورت کلی یک تیر و چند نشان بود. اما سوالی که در ذهن بسیاری از علاقه‌مندان صنعت خودرو نقش می‌بندد، چرایی استفاده از توربو است. چرا توربوشارژر؟

برخلاف تصور بسیاری از مردم مبنی بر جدیدبودن تکنولوژی سیستم‌های پرخوران (Force Inducer) باید یادآور شد که استفاده از این سیستم در گذشته‌های بسیار دور و در حقیقت در همان دوران آغازین پیدایش اتومبیل و در پی تلاش گوتلیب دایملر آلمانی برای استفاده از یک سیستم دمنده هوا به درون محفظه احتراق پیشرانه درون‌سوز در سال 1885 شکل گرفت. استفاده از سیستم دمنده پر فشار پیرو نیاز صنعت هوانوردی برای ارتقای توان افزایش ارتفاع و سرعت هواپیماهای نظامی و سپس در صنعت خودرو به‌صورت جسته و گریخته در دهه‌های 30، 60 و 80 میلادی رواج پیدا کرد. اما آنچه از گسترش این تکنولوژی جلوگیری به عمل آورد، ترکیب پیچیدگی طراحی سیستم‌های پرخوران و افزایش حساسیت و آسیب‌پذیری خود پیشرانه که همچنان به روش سنتی و از مواد اولیه رایج ساخته می‌شد، مانع از ادامه یافتن تولید انبوه پیشرانه‌های مجهز به سیستم پرخوران شد و از این رو این سیستم جز در خودروهای آنتیک تولید محدود یا مسابقات اتومبیلرانی در هیچ خودرو تولید انبوه موفق دیگری استفاده نشد.

بازگشت پرخوران
با وجود عقب‌ماندگی همیشگی صنعت خودرو در مقایسه با صنعت الهام‌بخش آن، یعنی صنعت هوایی، قرن بیست‌ویکم شاهد پیشرفت‌های بسیار در زمینه ارتقای سطح کیفی مواد اولیه و روش‌های تولید به ویژه در بخش پیشرانه و قوای فنی بود. از این رو با بهبود دقت و کیفیت در مراحل طراحی و تولید پیشرانه‌ها و همچنین سیستم‌های پرخوران و تجهیز شدن آنها به ویژگی‌های منحصر‌به‌فردی چون تنظیم فشار، دریچه‌های تنظیم‌شونده ثبات فشار و ... صنعت خودرو مجددا به استفاده از سیستم‌های پرخوران در خودروهای تولید انبوه روی آورد. البته در این میان هرگز نباید تاثیر بحران‌ سوخت‌های فسیلی و آلایندگی محیط زیست را در سرعت‌گرفتن پیشرفت سیستم‌های پرخوران نادیده گرفت چرا‌که ترکیب سوخت با هوای فشرده حاوی اکسیژن بیشتر است و احتراق کامل‌تر از حالت نرمال انجام شده و ضمن تولید قدرت بیشتر، به‌صورت غیر‌مستقیم میزان آلاینده‌ها را نیز کاهش می‌دهد.